"معرفی کتاب"

 

نام کتاب: نمایشنامه نکراسوف Nekrasoff

نویسنده: ژان پل سارتر

ترجمه: قاسم صنعوی

انتشارات: پیام - 1356

 

نمایشنامه ی نکراسوف را ژان پل سارتر در سال 1955 میلادی نوشته است. سارتر فیلسوف و نمایشنامه نویس اگزیستانسیالیست فرانسوی در این نمایشنامه، هم وارد بحث های فلسفی می شود و هم اشارات سیاسی دارد.

 

ماجرای این نمایشنامه از ساحل رودخانه ی سن پاریس شروع می شود، جایی که مردی برای خودکشی خود را در میان امواج رودخانه می اندازد و دو فرد بیخانمان که شاهد این حادثه هستند به جای برداشتن کت گرانقیمت او به نجاتش می شتابند. سپس معلوم می شود که مردی که اقدام به خودکشی کرده یک کلاهبردار حرفه ای است که بین زندان و مرگ، مرگ را برگزیده است. او به جای تشکر از بیخانمان هایی که نجاتش داده اند از آنها طلبکار است. اینجا سارتر به بهانه ی گفتگوی بین کلاهبردار و بیخانمان ها به ماجرای خودکشی نگاهی فلسفی می اندازد و این پرسش را پیش می کشد که به چه بهایی باید زندگی را حفظ کرد. به زودی پلیس سر می رسد، کلاهبردار می گریزد و پلیس بیخانمان ها را متهم به فراری دادن کلاهبردار و همدستی با او می کند. بیخانمان ها در نتیجه ی بحثی که بر سر ارزش زندگی در گرفته است تصمیم می گیرند به جای تحمل رنج زندان و شکنجه شدن برای اعتراف، خود را به رود سن بیاندازند و خودکشی کنند.

 

اما کلاهبردار که از دست پلیس گریخته است راهی برای نجات خود می یابد: خود را "نکراسوف" جا می زند. نکراسوف یکی از وزرای اتحاد جماهیر شوروی است که ناپدید شده و گمانه زنی هایی راجع به او در رسانه ها وجود دارد. رسانه های بلوک غرب تمایل دارند این فرضیه را تقویت کنند که نکراسوف از شوروی گریخته تا علیه نظام استالینی افشاگری نماید. کلاهبردار فراری از فرصت استفاده می کند و خود را به جای نکراسوف جا می زند و رسانه های ضدکمونیست به دلیل این که می توانند از این فرصت در جنگ سرد بهره برداری کنند از او استقبال می کنند.

 

از اینجا سارتر وارد بحث جدیدی می شود: سیاست و اخلاق. بحث این که جایگاه اخلاق در سیاست کجاست بحث مفصلی است که من در کتاب "اخلاق و آزادی" به آن پرداخته ام. این کتاب -بدون هیچ توضیحی- اجازه ی نشر نگرفت و من آن را بخش بخش در مقالات سایتم گذاشته ام. سارتر در ادامه ی نمایشنامه  بی اخلاقی مطلق سیاست پیشگان را تصویر می کند و در نهایت خواننده را به این نتیجه گیری می رساند که کلاهبردار واقعی نهادهای قدرت و رسانه های وابسته به آنها هستند.

 

کتاب نکراسوف که در دست من است چاپ چهل و پنج سال پیش است ولی کتاب پارسه نکراسوف را با همین ترجمه  دو سال پیش منتشر کرده است. خواندنش هم لذت به هم راه دارد هم تامل!

 

دکترمحمدرضاسرگلزایی_روانپزشک

 

 

نام کتاب: ناتور دشت

نویسنده: جروم دیوید سلینجر

ترجمه: محمد نجفی

انتشارات: نیلا

 

 

درخشان‌ترین اثر سلینجر «ناتور دشت» ( The catcher in the rye) نام دارد که در سال ۱۹۵۱ به چاپ رسید. شخصیت اصلی کتاب پسر نوجوانی است به نام هولدن کالفیلد که برای چندمین بار از مدرسه اخراج می‌شود هولدن پسری عصبی، یاغی و کنجکاو است و به شدت از بزرگسالان بزهکار، دروغگو و نقابدار تنفر دارد.

 سلینجر کشمکش‌های درونی او را در آستانۀ بلوغ به همراه ولخرجی‌ها، رفتارهای نادرست، زبان کوچه‌بازاری و کلمات وقیح توصیف می‌کند. هولدن در عین حال پسری خوش‌قلب اما تنهاست و در بسیاری از مواقع دلسوزی خواننده را نسبت به خود برمی‌انگیزاند.

خواننده با مشاهده بزهکاری‌های بزرگسالان به هولدن حق می‌دهد تا از این حقه‌بازی‌ها، فخرفروشی‌های بی‌بنیان و انحرافات جنسی حالش به هم بخورد! هولدن حتی تاب رفتارهای برادرش را (که به هالیوود پیوسته است و از او با عنوان دی‌.بی یاد می‌کند) ندارد. او عاشق پاکی و معصومیت است و وظیفۀ خود می‌داند از این زیبایی ناب محافظت کند: «همه‌ش مجسم می‌کنم که چند تا بچۀ کوچیک دارن تو یه دشتِ بزرگ بازی می‌کنن. هزارها بچۀ کوچیک؛ و هیشکی هم اونجا نیس، منظورم آدم بزرگه، جز من. من هم لبۀ پرتگاهِ خطرناک وایسادم و باید هر کسی رو که میاد طرفِ پرتگاه بگیرم. یعنی اگه یکی داره می‌دُوِه و نمی‌دونه داره کجا می‌ره من یه دفعه پیدام می‌شه و می‌گیرمش. تمام کارم همینه. یه ناتور دشتم. می‌دونم مضحکه ولی فقط دوست دارم همین کار رو بکنم. با این که می‌دونم مضحکه».

 هولدن کالفیلد نماد انسان اسیر  شده در زنجیرهای سیستم حاکم بر جهان امروز است و آنقدر ظاهرسازی و دغل‌بازی دیده که دیگر به هیچ‌کس و به هیچ‌چیز اعتمادی ندارد. اما نمی خواهد به این اسارت تن دهد.

قهرماني كه نويسنده خلق كرده است، قهرمان سنتي نيست كه اعمال و رفتارش بي‌نقص و كامل دقيق و مثبت باشد و در پايان داستان بميرد و يا به زندگي‌اش ادامه دهد. در اين داستان نسبت رعايت شده قهرمان داستان، قهرمان درون است؛ هلدن پسري باهوش اما در تضاد با دنياي خودش است، اما آن چه كه از هلدن قهرمان خلق مي‌كند، اين است كه نمي‌خواهد در داخل آدم‌هاي معمولي زندگي كند؛ او دلش مي‌خواهد آدمي متمايز باشد.

علی محمدی

کارشناس ارشد روان شناسی