آن کس که نداند و نداند که نداند
اﻳﻦ روزﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺧﻮاﻧﺪن ﻛﺘﺎبی ﻫﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان «ﮔﻔﺖ و ﺷﻨﻮد ﺑﺎ آﻗﺎی ﻧﻬﺮو». اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﺘﻦ ﭼﻬﺎر ﺟﻠﺴﻪ ﮔﻔﺖوﮔﻮی «دﻛﺘﺮ ﺗﻴﺒﻮر ﻣِﻨﺪِه»، اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ اروﭘﺎیی ﺑﺎ «ﺟﻮاﻫﺮ ﻟﻌﻞ ﻧﻬﺮو»، ﺑﺰرگﻣﺮد اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﻣﺒﺎرزهی ﺳﺮزﻣﻴﻦ «هند» اﺳﺖ.
اﻳﻦ ﮔﻔﺖوﮔﻮﻫﺎ در ﺳﺎلﻫﺎی 1955 و 1956 ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ؛ زﻣﺎنی ﻛﻪ «ﻧﻬﺮو» ﻧﺰدیک ﺑﻪ 10ﺳﺎل اﺳﺖ رﻫﺒﺮی ﻫﻨﺪ را در ﻛﻨﺎر «ﻣﻬﺎﺗﻤﺎ ﮔﺎﻧﺪی» در دﺳﺖ دارد. اﻳﻦ ﻛﺘﺎب در ﺳﺎل1337 ﺑﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪی «ﻣﺤﻤﻮد تفضلی» در «اﻳﺮان» ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ.
زﻣﺎنی ﻛﻪ «ﺗﻴﺒﻮر ﻣﻨﺪه» ﺑﺎ «ﺟﻮاﻫﺮ ﻟﻌﻞ ﻧﻬﺮو» ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ میﻛﻨﺪ؛ «ﻧﻬﺮو» یک ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺟﻬﺎنی اﺳﺖ. او در یک ﺧﺎﻧﻮادهی فرهنگی در «ﻫﻨﺪ» ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ. در 15 ﺳﺎلگی ﺑﺮای اداﻣﻪی ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺑﻪ «اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن» رﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در ﺣﻴﻦ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎلی ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎی ﻣﺎﻧﺪﮔﺎری ﭼﻮن «ﺟﻮرج ﺑﺮﻧﺎردﺷﺎو»، «ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ» و «ﻛﻴﻨﺰ» آﺷﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ. همچنین ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎی ﻫﻨﺪوﺋﻴﺰم، ﺗﺌﻮﺳﻮفی، اﺳﻼم و ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ آﺷﻨﺎیی ﻛﺎﻣﻞ دارد. ﭼﻨﺪ دﻫﻪ در ﻛﻨﺎر «ﮔﺎﻧﺪی» ﻣﺒﺎرزات ﻣﺮدم «ﻫﻨﺪ» ﻋﻠﻴﻪ اﺳﺘﻌﻤﺎر ﺧﺎرجی را رﻫﺒﺮی ﻛﺮده اﺳﺖ. در اﺻﻼﺣﺎت اﺟﺘﻤﺎعی و فرهنگی در «ﻫﻨﺪ» نقشی بیﺑﺪﻳﻞ داﺷﺘﻪ، ﺳﺎلﻫﺎ در زﻧﺪان ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻛﺘﺎبﻫﺎی عمیقی همچون «ﻧﮕﺎهی ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن» و «ﻛﺸﻒ ﻫﻨﺪ» را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ زﺑﺎنﻫﺎی زﻳﺎدی ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪهاند. دﺧﺘﺮی ﭼﻮن «اﻳﻨﺪﻳﺮا ﮔﺎﻧﺪی» ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ، ﺑﺎ رأی ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﻫﻨﺪی ﺳﺎلﻫﺎ ﻫﺪاﻳﺖ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﭘﻴﭽﻴﺪه را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ «ﻧﻬﺮو» ﺑﻪ «ﻣﻨﺪه» ﭼﻨﻴﻦ میﮔﻮﻳﺪ:
«ﺑﺎ ﻣﻼﻗﺎت ﺷﻤﺎ و ﮔﻔﺖوﮔﻮ درﺑﺎرهی اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮعﻫﺎ ﻣﺨﺎلفتی ﻧﺪارم اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻪ یک ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻫﺴﺘﻢ و ﻧﻪ درﺑﺎرهی ﻫﻴﭻ یک از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎتی ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪاﻳﺪ ﻛﺎرﺷﻨﺎس مطلعی هستم. ﺷﺎﻳﺪ بعضی ﻣﻮﺿﻮعﻫﺎ ﺧﺎرج از ﺣﺪّ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻪ بعضی ﻣﻄﺎﻟﺐ دﻳﮕﺮ ﻓﻘﻂ میﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرتی خیلی ﺳطحی یعنی ﺗﺎ آنجا ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻨﻮنی ﻣﺎ در «ﻫﻨﺪ» ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﭘﺮداﺧﺖ. ﻣﻦ ﺑﺮای ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی ﺟﻬﺎن، ﻫﻴﭻ درﻣﺎن کلی ﻧﺪارم و اﺻﻮﻻًَ ﺧﻮد را ﺑﺮای ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺻﺎﻟﺢ نمیدانم».
ﺗﻔﻜﺮ واﻗﻊﮔﺮاﻳﺎﻧﻪی «ﻧﻬﺮو» را ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺎ ﻛﺴﺎنی ﻛﻪ ﻧﻪ داﻧﺶ، ﻧﻪ ﻧﮕﺮش و ﻧﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪی «ﻧﻬﺮو» را دارﻧﺪ و ﻧﻪ حتی ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﺟﻬﺎنی او را، اﻣﺎ ﺧﻮد را ﺻﺎﻟﺢ میداﻧﻨﺪ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻨﻪﻫﺎ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮای ﻫﻤﻪی ﺟﻬﺎن ﻧﺴﺨﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ.
ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻪ زﻳﺒﺎیی در اﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﻣﻌﺮوف ﺑﻴﺎن ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ:
آن ﻛﺲ ﻛﻪ ﻧﺪاﻧﺪ و ﻧﺪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺪاﻧﺪ در ﺟﻬﻞ مُرﻛّﺐ اﺑﺪاﻟﺪّﻫﺮ ﺑﻤﺎﻧﺪ
آن ﻛﺲ ﻛﻪ ﻧﺪاﻧﺪ و بداﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺪاﻧﺪ ﻟﻨﮕﺎن ﺧَﺮَک ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ
دکتر محمدرضا سرگلزایی ـ روانپزشک
.
مطالب مرتبط
لینک کوتاه مطلب: https://drsargolzaei.com/?p=120