نام کتاب: بهای سنگین مادیگرایی
نویسنده: تیم کاسر
مترجمین: میلاد سبزه آرا _ مصطفی محمدی
انتشارات: ققنوس- ۱۳۹۴
«کارل مارکس» (فیلسوف، تاریخدان و اقتصاددان نابغهی آلمانی) اعتقاد داشت که در نظام سرمایهداری کالاها تبدیل به «فتیش» میشوند. کلمهی فتیش به معنای بُت است: شیئی بیجان که مردمان بَدَوی باور داشتند روحی الهی در آن حلول کرده و آن را میپرستیدند!
در جامعهی کاپیتالیست (پول محور) کالاها بهگونهای، مورد پرستش قرار میگیرند! کالا نه به سبب کارکردی که دارد بلکه بهخودی خود دارای اصالت است! کالاها دیگر «طریقیّت» ندارند بلکه «موضوعیّت» دارند! یعنی حاوی نام و نشانی هستند که بهخودی خود احترامبرانگیز است و ما نه به سبب نیاز به کارکرد یک کفش، گوشی تلفن یا اتوموبیل بلکه به سبب «پرستیژ» برای کالاها پول میپردازیم.
به خریدهای سالیانهی خود نگاهی بیندازید. اگر سبد کالای شما با «پرستیژ» کالاها پر میشود تا «کارکرد» آن ها یعنی در تار عنکبوت «خدای جامعهی سرمایهداری» گرفتار شدهاید!
برخلاف آن چه «مذهب سرمایهداری» تبلیغ میکند ما در دنیایی با امکانات نامحدود زندگی نمیکنیم! در زمینی که ما زندگی میکنیم امکانات و منابع محدودند و هرگاه ما چیزی بیش از نیاز مصرف میکنیم حقّی از کسی در جایی که ممکن است هرگز ندانیم، ضایع میشود.
در کنار هر کاخ، صدها کوخ میرویند و برای این که کسی در جایی از دنیا سوار بر اتوموبیل هشت سیلندر به ماه عسل برود باید در جای دیگری از دنیا آتش جنگی بیمعنا روشن شود!
آن قدر «واعظان بیعمل» راجع به قناعت سخن گفتهاند و خود مرسدس بنز سوار شدهاند که هرگاه از قناعت میگوییم مردم کهیر میزنند! آن قدر ارزشها مورد استفادهی ابزاری قرار گرفتهاند که بازگویی از آن ها بسیاری از مخاطبان را دلزده میکند.
امّا آن چه باعث شد دوباره در این زمینه بنویسم خواندن کتاب «بهای سنگین مادیگرایی» است. نویسندهی این کتاب یک واعظ مذهبی یا یک فیلسوف سوسیالیست نیست، «تیم کاسر» یک پژوهشگر برجستهی روانشناسی است. او دکترای روانشناسی خود را از دانشگاه «روچستر» نیویورک دریافت کرده و اکنون پروفسور روانشناسی در کالج «ناکس ایلینویز» است.
تیم کاسر و همکارانش پژوهشهای متعددی را روی صدها آمریکایی انجام دادند، علاوه بر آن، نتایج پژوهشهای مرتبط را از چهل و یک کشور جهان جمعآوری کردهاند. نتیجهی پژوهشهایی که تیم کاسر در این کتاب آورده است این است:
کسانی که اولویت اوّل زندگیشان «مصرفگرایی» است نسبت به کسانی که اولویت اوّلشان «خدمت و مفیدبودن» است یا اولویت اوّلشان «آزادگی و خودانگیزی» است هم بیشتر دچار بیماریهای جسمانی میشوند، هم بیشتر دچار بیماریهای روانشناختی میشوند، هم بیشتر دست به خشونت میزنند و هم بیشتر گرفتار مصرف مواد میشوند!
از نظر تیم کاسر و همکارانش بیماری مصرفگرایی با این علائم خود را نشان میدهد:
- رقابت بر سر داشتن اموال بیشتر
- اکراه از به اشتراک گذاشتن داراییهای خود یا استفاده از امکانات شراکتی
- درگیری ذهنی زیاد با مُد، زیبایی و جذّابیّت جسمی
- اهمیت دادن زیاد به شهرت و معروفیّت
دکتر محمدرضاسرگلزایی_روانپزشک
مطالب مرتبط
لینک کوتاه مطلب: https://drsargolzaei.com/?p=508