بگو بخند!
«سهیل عنایت الله» دانشمند برجسته علوم اجتماعی است که در رشتههای آیندهپژوهی در علوم سیاسی و کلان تاریخ در فلسفه تحصیل کرده است. سهیل عنایت الله زاده لاهور پاکستان است ولی در حال حاضر ساکن ایالت هاوایی آمریکاست. عنایت الله در سال ۲۰۰۹ مقالهای نوشت که در نشریات معتبری همچون «نشریه بررسی منافع ملی هند»، ـ«نشریه مطالعات اقتصادی استرالیا» و «ژورنال آینده پژوهی» منتشر شد.
عنایت الله در این مقاله با تحلیل راهبردهای موجود به این نتیجه رسیده است که امکان شکست طالبان در افغانستان از طریق نظامی وجود ندارد بلکه برای شکست آنها باید بر راهبردهای رسانهای تمرکز شود. راهبردی که او پیشنهاد کرده است نامشروع جلوهدادن طالبان با استفاده از جوک است.
شاید در برخی شرایط زمانی – مکانی تحلیل سهیل عنایت الله کاربرد داشته باشد ولی گویا در شرایطی کاملا برعکس عمل میکند. مثلأ یکی از عوامل شکست جمهوری خواهان در انتخابات سال ۲۰۰۸ آمریکا را برنامه تلویزیونی Jon Stewart و Will Ferrell میدانستند. این دو کمدین معروف در برنامههای خود به تقلید و تمسخر جورج بوش میپرداختند. برخی تحلیلگران بر این عقیده بودند که این برنامههای تلویزیونی باعث شده بود که دیگر کسی نتواند جورج بوش و حزب او را جدی بگیرد.
اما کمتر از یک دهه بعد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نتایج معکوسی را نشان داد، «ترامپ» با وجود نشان دادن اغراقآمیز مسخرهترین رفتارها برنده انتخابات شد. نمیدانم راهکار پیشنهادی «سهیل عنایت الله» درباره طالبان افغانستان به ثمر بنشیند یا نه، ولی بهنظر میرسد در کشور ما جوک ساختن راجع به هیچ فرد و نهادی نمیتواند در «کنش اجتماعی» ما تأثیر بگذارد، گویا ایرانیان (اگر بتوان به چنین واژه ای باور داشت) علاقهمند به «شرایط مسخره» اند و هر چه موقعیت اجتماعی احمقانهتر و مسخرهتر باشد کمتر تمایل به تغییر دادن آن دارند.
پینوشت:
آنچه از «سهیل عنایت الله» نقل شد از فصل سیزدهم کتاب او با نام «آیندهپژوهی با روش تحلیلی لایهای علّتها» است. این کتاب عنایت الله و همکارانش توسط اندیشگاه علم و صنعت جهان معاصر به فارسی منتشر شده است.
دکتر محمدرضا سرگلزایی – روانپزشک
مطالب مرتبط
لینک کوتاه مطلب: https://drsargolzaei.com/?p=214