تلویزیون بهجای واقعیت: روانپریشی جمعی!
1-بین سال های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۶ شبکه تلویزیونی ABC آمریکا سریالی پخش می کرد با نام «دکتر مارکوس ولبی». رابرت یانگ هنرپیشه آمریکایی در این سریال نقش یک پزشک حاذق را بازی میکرد. در این دوران رابرت یانگ هر روز صدها نامه از مخاطبان سریال تلویزیونی دکتر ولبی دریافت میکرد که از او راجع به بیماریهای خود سؤال میکردند!
آنقدر ذهن هفتاد میلیون بیننده شبکه تلویزیونی این «نقش» را باور کرده بود که شرکتهای تولید کننده قهوه هم برای تبلیغ قهوه بدون کافئین از چهره این هنرپیشه استفاده کردند!
۲- بین سال های ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۵ که «ریموند بار» هنرپیشه آمریکایی در سریال «آیرون ساید» شبکه تلویزیونی NBC در نقش یک کاراگاه پلیس بازی میکرد هر روز صدها نامه دریافت میکرد که از او تقاضای خدمات پلیسی و کارآگاهی میکردند، و هنگامی که همین هنرپیشه در سال های ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۳ به ایفای نقش وکیل در سریال «پری میسون» پرداخت هر روز صدها نامه دریافت میکرد که از او تقاضا کرده بودند وکالت آنها را قبول کند!
شاید موارد فوق شگفتآور باشند اما نمونههای نادری نیستند، تلویزیون ذهن مخاطب غیرمسلح را تسخیر میکند!
«ژان بودریلار» جامعهشناس فرانسوی میگوید: «امروز واقعیت یعنی همان چیزی که تلویزیون نشان میدهد!» بودریلار میگوید تلویزیون خالق یک امر شبه واقعی است که تسخیر کننده جایگاه واقعیت است و چنان این کار را انجام میدهد که هم غیاب و نبود امر واقعی پنهان میماند و هم امر شبه واقعی از واقعیت واقعیتر نمایانده میشود!
این امر شبه واقعی ضد واقعیت را بودریلار Hyper – Reality نامیده که آن را فرا واقعیت، افزون واقعیت و واقعیت حاد ترجمه کردهاند. بودریلار میگوید مخاطبان تلویزیون چنان با این شبه واقعیت محاصره میشوند که نه در دنیای واقعی، بلکه در دنیای نمایشی (همچون یک شهرک سینمایی) زندگی میکنند که بودریلار این جهان را جهان بازنموده یا Simulation مینامد.
«امبرتو اکو» فیلسوف ایتالیایی میگوید: تلویزیون گاهی برای مخاطبانش یک فضای بسته خلق میکند، یعنی شما ابتدا یک سریال تلویزیونی را میبینید، بعد پشت صحنههای آن را تماشا میکنید، سپس مصاحبه و میزگرد راجع به آن سریال را میبینید، آنگاه رسانهها آن قدر با هنرپیشههای آن سریال مصاحبه میکنند و از زندگی آنها عکس و فیلم تهیه میکنند که این آدمها بیش از آدمهای اطراف شما در زندگی شما جا اشغال میکنند!
زندگی در این جهان بازنموده و فضای بسته مخاطب را از حق انتخاب محروم میکند بدون این که او خود بداند که چه وقت و چگونه و به چه کسی حق رأی خود را واگذار کرده است! تلویزیون ابزار صاحبان قدرت و ثروت است، ابزاری که به جای ایجاد آگاهی، ناآگاهی و غفلت وهم بازتولید میکند.
پینوشت:
۱- آنچه درباره Robert Young و Raymond Burr آمد از کتاب «تکنیکهای عملیات روانی و شیوههای مداخله» نوشته رضا جنیدی، انتشارات به نشر، چاپ سوم، ۱۳۹۱ نقل شد.
۲- (۱۹۲۹-۲۰۰۷) Jean Baudrillard «ژان بودیلار»، دکترای جامعهشناسی از دانشگاه سوربون، از فیلسوفان پسامدرن و پساساختارگرایی و (۱۹۳۲-۲۰۱۶) Umberto Eco دکترای فلسفه قرون وسطی و نشانهشناس ایتالیایی جزو برجستهترین نقد کنندگان عصر رسانه محسوب میشوند.
دکتر محمد رضا سرگلزایی – روانپزشک
- بایکوت تلویزیون لهستان
- مراقب «بازاریابی اجتماعی» طبقه حاکم باشید!
- دروغ بزرگ و راهی که به ترکستان میرسد!
- حریم خصوصی
لینک کوتاه مطلب: https://drsargolzaei.com/?p=161