نام کتاب: دوبلینیها
نویسنده: جیمز جویس
ترجمه: محمدعلی صفریان و صالح حسینی
انتشارات: نیلوفر – چاپ سوم – ۱۳۸۳
«جیمز جویس» نویسنده ایرلندی و متولد دوبلین، یکی از بزرگترین نویسندگان سده بیستم بود که گرچه آثارش از تعداد انگشتان دست کمتر میباشند، لیکن تأثیر آنها بر توسعهٔ ادبیات مدرن و پُست مدرن انکار ناپذیر است. وی داستانهای خود را به شیوهٔ «سیال ذهن» مینوشت و از جمله اوّلین نویسندههایی بود که از این شیوه استفاده کردند.
اوّلین اثرش «دوبلینیها» مجموعه داستانهای کوتاهی است درباره دوبلین و مردمش که گاهی آن را داستانی بلند و با درونمایهای یگانه تلقی میکنند. وی به سیزده زبان آشنایی داشت و دست کم به ایتالیایی و فرانسه مسلّط بود.
چند نکته هستند که همواره در آثار «جویس» دیده میشوند:
استفاده از طنز و کنایه، استفاده از اساطیر و متون کتابهای مقدس. به نظر بسیاری از منتقدان ادبی هر کس که بتواند معنا و مفهوم این اشاره ها را درک کند به لذتی در مطالعه و خواندن رمان میرسد که شاید از آن به بعد در هیچ اثر دیگری به آن دست پیدا نکند. در واقع جویس را باید «مهندس کلمات» خواند، این لقب از نگاه بسیار عمیق او به زبان و کلمات نشأت میگیرد.
جویس در عین حال که نویسندهای مدرن و آوانگارد بوده، نویسندهای متعهد نیز بوده که نگاهی واقع گرایانه به مسائل داشته است. جویس هنگام نوشتن «دوبلینیها» به همسرش گفت میخواهد برای هموطنانش وجدان خلق كند و هنگام خواندن دوبلینیها میبینیم كه بیراه هم نمیگفته است. این مجموعه داستان، آینه ای تمام نما از مردمی است كه از تعهدات انسانی خود دور شدهاند.
مجموعه داستان «دوبلینیها» شامل پانزده داستان كوتاه است كه در سال ۱۹۱۴ به سبک ناتورالیسم نوشته شد. ناتورالیسم یا طبیعتگرایی جنبشی ادبی است که در قرن نوزدهم در فرانسه شکل گرفت و برخلاف رومانتیسیسم، احساسات «مقدّس» انسانی را محور داستان قرار نمیدهد بلکه به جبر طبیعت و محیط و تأثیر آنها بر قهرمان داستان میپردازد.
داستانها همه در مورد زندگی اهالی دوبلین است. مردمی كه دچار تعصب هستند، تبدیل به آدمهایی منزوی، سرخورده و اغلب دغلباز شدهاند.
شخصیت اصلی در سه داستان آغاز این مجموعه یعنی «خواهران»، «برخورد» و «عربی»، نوجوانی است كه از آلوده شدن به آفتهای محیط اطراف خود در هراسی دایم بسر میبرد. اما کم کم كه پیشتر میرویم، گویی شخصیت قهرمان داستان هم رشد میكند و اصولاً در تمام این مجموعه یک شخصیت است كه خواننده شاهد درک قدم به قدم او از دنیای اطرافش است تا به داستان «مردگان» میرسیم که اوج و مکمل داستان های پیش از خودش هست.
اگر میخواهید که از لایههای عمیق داستان «دوبلینیها» و به طور کلی تمام آثار جویس لذت ببرید بهتر است آشنایی نسبی با اساطیر داشته باشید یا کتابی در مورد نشانه شناسی اساطیر هنگام خواندن داستان کنار دستتان باشد که موقع لزوم به آن مراجعه کنید.
علی محمدی _ کارشناس ارشد روانشناسی
لینک کوتاه مطلب: https://drsargolzaei.com/?p=446