محیطی که در آن زندگی میکنیم
«انتخاب» سطوح مختلفی دارد. گاهی انتخابهای ما را ژنها و هورمونها شکل میدهند. در واقع «من بیولوژیک» در حال انتخاب است، من بیولوژیکی که مهمترین اولویتش «بقای گونه» است.
گاهی انتخاب های ما را «طرحوارهها» (Schema) و «پیشنویسها» (Scripts) شکل میدهند و در واقع «من ناخودآگاه» در حال انتخاب است، من ناخودآگاهی که مهم ترین اولویتش دریافت نوازش از کسانی است که سالها پیش مراقبان اصلی ما بودهاند و شاید سالهاست که دیگر در کنار ما حضور ندارند.
گاهی انتخابهای ما تحت تاثیر محیط پیرامون ماست. اینجاست که «من اجتماعی» ما پشت فرمان نشسته است و برای تطبیق و همراهی با محیط اطرافش تلاش میکند.
پژوهشگری به نام North و همکارانش نشان دادند که پخش موسیقی فرانسوی در یک فروشگاه، احتمال خرید نوشیدنی خاص فرانسوی را بیشتر می کند و پخش موسیقی آلمانی احتمال خرید نوشیدنی خاص آلمانی را بالا می برد! خریدار تصور میکند که خرید آگاهانهای انجام داده است در حالی که کاملا تحت تاثیر محیط پیرامونیاش عمل کرده است.
از سوی دیگر ریتم موسیقی پخش شده در یک فروشگاه بر سرعت حرکات ما و بر میزان خرید ما موثر است. پژوهشگری بنام Milliman نشان داد که وقتی در یک فروشگاه موسیقی با ریتم آرام پخش میشود توقف مشتری در جلوی قفسه اجناس بیشتر میشود و او ناخودآگاه خرید بیشتری انجام میدهد در حالی که موسیقی با ریتم تند جابجایی مشتری را سرعت میبخشد و او فقط اقلام مورد نیاز و از قبل طراحی شدهاش را بر میدارد.
اهمیت این تحقیقات این است که نشان میدهند با انتخاب محیط زندگیمان ناخواسته بسیاری از انتخابهای دیگرمان را هم تغییر میدهیم. ما انسان ها موجوداتی بشدت اجتماعی هستیم و به سرعت همرنگ اطرافیان مان میشویم. نمیتوانیم عضو یک گروه متعصب باشیم و روشنفکری پیشه کنیم، نمیتوانیم همنشین افراد فرصتطلب و منفعتپیشه باشیم و زندگی خود را بر شالوده فضیلتهای اخلاقی بنا کنیم.
دکتر محمدرضا سرگلزایی _ روانپزشک
منبع:
*North, A.C. et al (1997), in-store music affects product choice. Nature, 132, 390
*Milliman, R. (1982), Using background music to affect the behavior of supermarket shoppers. Journal of Marketing, 46, 91-86
مطالب مرتبط
- بدترین انتخاب!
- مراقب «بازاریابی اجتماعی» طبقه حاکم باشید!
- نقصهای فردی و مسئولیت اجتماعی
همبستگی اجتماعی - نقصهای فردی و مسئولیت اجتماعی
لینک کوتاه مطلب: https://drsargolzaei.com/?p=300