نام کتاب: هانی کوتوله و آقا غوله
نویسنده: میرا لوبه
مترجم: مینا حسینی
نشر: دفتر نشر فرهنگ اسلامی- پیش از انقلاب
کتاب نایاب است، پی.دی.اف کتاب در کانال گذاشته میشود.
قصهها و افسانهها یکی ازابزارهای ضروری برای شناخت فرهنگ یک جامعه و نقاط ضعف و قوت آن محسوب میشوند. داستانهای عامیانه و قصههای کلاسیک معمولا ریشه در زندگی تودهها دارند و با مطالعه آن ها میتوان شاهراهی برای یافتن معضلات فرهنگی
و اجتماعی پیدا کرد و به ابزاری ارزشمند برای شناخت شخصیت و افکار مردمان در فرهنگها و ملیتهای مختلف دست یافت.
میرا لوبه (1995-1913) نویسنده کتاب «هانی کوتوله و آقا غوله» داستاننویس مشهور و تاثیرگذار کودک و نوجوان در قرن بیستم است. وی که عمده داستانهایش سبکی کلاسیک و خطی دارند، به دلیل رویکرد انسانگرایانه و همدلانهاش در قصهنویسی و تلاش های مستمری که در راستای پیشرفت و گسترش حوزه ادبیات کودک و نوجوان در پنجاه سال نخست جمهوری دوم اتریش بنا
نهاد، با لقب مادر والا مقام مشهور است و در حال حاضر نیز میان اتریشیها از نام او به عنوان الگو و رهبر فرهنگی یاد میشود.
آنچه که آثار این نویسنده یهودی تبار را از بسیاری از داستان های حوزه کودک متمایز می سازد، عینیتگرایی نویسنده در داستانهای
کودکانه و به سرانجام رساندن تلاشهای ملموس و قابل درک شخصیتهای داستان برای حل مساله و مشکلات زندگی است.
در داستان اسطوره محور «هانی کوتوله و آقا غوله» نویسنده علاوه بر این که مولفههای ساده اما از یاد رفته زندگی انسان عصر
صنعتی را در آرمان شهر کوتوله ها باز آفرینی میکند، از شخصیتهای کودک قصهاش نیز قهرمان میسازد.
کودکان در داستان میرا لوبه به سلاح تدبیر و ابزارهای حل مساله مجهز می شوند و در حالی که بزرگترها تمام تلاش خود را انجام دادند تا بچه ها از وضعیت نامطلوب موجود پریشان خاطر نشوند، قهرمانان کوچک بر خلاف پدر و مادرهای شان که مطیعانه به فربه شدن
آقا غوله کمک میکردند از طمعکاری و حرصورزی او به عنوان پادزهر استفاده کرده و دیو قصه را نابود ساختند.
در قصه های عامیانه دیوها و غول ها به صورت نمادین برای توصیف تیره بختی ها و پدیده های تلخ و شومی مانند قحطی و استبداد و بی عدالتی و فقر به کار میروند. در این داستانها غولها از دسترنج عوام برای تغذیه شدن و فربه گشتن استفاده میکنند اما در نهایت به راحتی فریب قهرمان را میخورند و مغلوب میشوند که عمدتا این اتفاق در پی اعجاز و قدرت افسانهای قهرمان یا حماقت و جهالت دیو رخ میدهد. اما در قصه لوبه تدبیر و تلاش کوتولههای کوچک جای معجزه را میگیرد و همدلی و خرد دسته جمعی،
عاقبت قصه را خوش تمام میکند.
در بیوگرافی لوبه آمده است ،او پس از اتمام دوره دبیرستان برای ادامه تحصیل در رشته تاریخ هنر و زبان آلمانی اقدام کرد اما به دلیل قوانین یهودستیزی مجبور شد زبان عبری بخواند. پس از اتمام تحصیلات به فلسطین مهاجرت و در سال 1940 با کارگردانی به نام فردریک لوبه ازدواج کرد.
در سال 1948 نخستین کتاب او منتشر شد که به ماجرای سفر یازده کودک به ترانیا میپردازد. جایی که میتوان صلح و دوستی را در آن جستجو کرد. لوبه بیش از یکصد اثر در حوزه کودک منتشر کرده است که عمده آن ها پس از بازگشت او به وین و برلین شرقی به چاپ رسیده است. این نویسنده در سال 1958 موفق به دریافت جایزه «کتابهای کودکان اتریش» شد که از دلایل گزینش او می توان به بازتولید و گسترش مفاهیم و ارزشهایی مانند سخاوت، سخت کوشی، مبارزه با بیعدالتی، بردباری، صلح، همدلی، فداکاری جمعی و آگاهی بخشی اجتماعی اشاره کرد.
برخلاف بن مایههای بسیاری از افسانه های کهن، در پایان قصه «هانی کوتوله و آقا غوله» قهرمان یکه و تنها به جنگ نمیرود، مردم به انتظار نمینشینند و معجزهای هم اتفاق نمیافتد. این بار قهرمان در سختکوشی و تدبیر در گروهی از شخصیت های کودک داستان فارغ از جنسیت و نژاد و برتری های اجتماعی و کمک جمعی بزرگترها به تصویر کشیده میشود. با دقت در مضامین و بن مایههای مشترک داستانها، این سوال را میتوان مطرح کرد که: «آیا میشود میان بازبینی و دقت در انتخاب قصههایی که نسل به نسل روایت میشوند و دست به دست میچرخند، با کلان روایتهایی که جریان تاریخی یک ملّت را تشکیل میدهند ارتباطی پیدا کرد و آیا میتوان به کمک روایتهای نو، نسخهای برای بیماریهای فرهنگی یک ملت پیچید؟
«پدربزرگ هانی از تمام کوتولههای عاقل، عاقلتر بود، او یک ساعت آبی ساخته بود که قطرهها را می شمرد، قطرههای شبنم و قطره های اشک را. هر بچه کوتولهای که در سال بیشتر از صد تا قطره اشک میریخت، پدر و مادرش اخطاریه میگرفتند.».
مریم بهریان- کارشناس ارشد روانشناسی
مطالب مرتبط
لینک کوتاه مطلب: https://drsargolzaei.com/?p=551