نام کتاب: پروژه رزی
نویسنده: گرام سیمسیون
ترجمه: مهدی نسرین
نشر مرکز – ۱۳۹۵
رمان پروژهی رُزی (The Rosie Project) که در سال ۲۰۱۳ نوشته شده اولین رمان «گرام سیمسیون» نویسنده استرالیایی است، با این حال رمانی بسیار موفق از آب در آمده و بیش از یک میلیون نسخه از آن به فروش رفته است.
راوی قصه، «دان تیلمن»، یک پروفسور ژنتیک است که دچار «اختلال آسپرگر» است. او حافظهای بینقص و تحلیلی قدرتمند دارد ولی همچون دیگر افراد دچار «آسپرگر» در درک عواطف دیگران و فهم روابط بین فردی، بهنوعی ناتوان محسوب میشود.
دان با دختری به نام «رزی» آشنا میشود که دانشجوی دکتری روانشناسی است و در جستجوی «پدر ژنتیک» خود است. در این پروژه پدریابی، دان با حوزه عواطف و روابط عاشقانه ارتباط برقرار میکند. جدا از داستان جذاب و شیرین این کتاب، گرام سیمسیون در این رمان مباحث عمیق روانشناسانه و فلسفی را به ظرافت و مهارت مطرح میکند.
یکی از این مباحث، موضوع «بههنجار بودن» (Normality) است، بررسی این پرسش که آیا بههنجار بودن یک موضوع عرفی است یا یک موضوع عینی و علمی، و این که چگونه قضاوتهای ما راجع به رفتار سالم، رفتار اخلاقی و رفتار درست تحت تاثیر قراردادهای ناگفته اجتماعی قرار میگیرند.
از دیگر موضوعات کتاب، جایگاه «غریزه» و «عقل» در تصمیمات و رفتارهای ماست. «دان» به عنوان یک متخصص ژنتیک که بسیاری از رفتارها را با عینک تکامل داروینی میبیند نگرش جالب و مستندی را به خواننده داستان ارائه میکند، بنابراین این کتاب میتواند نگاه علمی را در قالب یک داستان به خواننده ارائه دهد.
نکته ارزشمند قضیه این است که اطلاعات علمی به کار رفته در این داستان «واقعا علمی» هستند، نه شبه علم یا «علمی تخیلی»، بنابراین بهنظر میرسد که نویسنده داستان به مباحث روانشناسی تکاملی و Sociobiology تسلط کافی داشته یا زمان زیادی را صرف تحقیق در این زمینه کرده است.
گرچه داستان این کتاب برای طیف وسیعی از مخاطبان جذاب است، خوانندگانی که کار و تحصیلاتشان در حوزههای پزشکی، زیستشناسی، ژنتیک و روانشناسی باشد با این کتاب ارتباط بهتری برقرار خواهند کرد.
پیش از این، راجع به افراد دچار «اختلال آسپرگر» فیلمهای سینمایی متعددی ساخته شده بودند که معروفترین آنها «فارست گامپ» با بازی «تام هنکس»، «مرد بارانی» با بازی داستین هافمن و انیمیشن «مری و مکس» هستند ولی در عرصه ادبیات کتابی که با این دقت و وضوح «آسپرگر» را در یک داستان بگنجاند وجود نداشت.
گرچه «دان تیلمن» به دلیل ابتلاء به «آسپرگر» در تعاملات اجتماعی دست و پا چلفتی عمل میکند اما تحلیلهایش از امور، عینیتر، عقلانیتر و ادله-محورترند. اینگونه «گرام سیمسیون» در این کتاب به برچسبزدایی از اقلیتهای ژنتیکی میپردازد، اقلیتهایی که اگر از پیش فرضها و تعصبات آموخته شده فارغ باشیم به این نتیجه خواهیم رسید که از اکثریت به ظاهر طبیعی «متکاملتر» هستند.
دکتر محمدرضا سرگلزایی_روانپزشک
مطالب مرتبط
.
لینک کوتاه مطلب: https://drsargolzaei.com/?p=510